شازده احتجاب هوشنگ گلشیری از نظر به کارگیری صناعات و تکنیک های روایی فراوان یکی از ارزشمندترین تجربه های ادبیات داستانی ایران است. گلشیری در شازده احتجاب از مولفه های متعدد روایی بهره گرفته است؛ اما می توان گفت که پیچش صناعت روایی این اثر تا حد زیادی به سبب بهره گیری هنرمندانه گلشیری از دو مولفه «صدای راوی» و «کانونی شدگی» بوده است. انتخاب راوی سوم شخص محدود به ذهنِ دو شخصیت اصلی اثر (شازده احتجاب و فخری) و ارائه اندیشه ها و گفته های این دو شخصیت در قالب گفتمان مستقیم و غیرمستقیم سبب شده است صدای راوی (یا راویان) متن روایی با نگاه کانونی گر (یا کانونی گرهای) آن در هم تند و درک رابطه راوی و کانونی گر و نیز درک تفکیک این دو از هم دشوار شود. بر اساس این، در پژوهشِ حاضر دو مولفه «صدای راوی» و «کانونی شدگی» در متنِ روایی شازده احتجاب ـ با پرهیز از یکی انگاشتنِ این دو مولفه تحت عنوان «زاویه دید» ـ بررسی و تحلیل می شود تا کاربست هنرمندانه این دو مولفه در متن روایی شازده احتجاب نشان داده شود.

نمایش نامه آژاکس نوشته سوفوکل جزو شاخص ترین آثار ادبیات یونان باستان و رمان خشم و هیاهو اثر ویلیام فاکنر از مهم ترین رمان های مدرن است. در این مقاله براساس نظریه کانونی شدگی روایت ژرار ژنت دو اثر مورد بررسی قرار گرفته اند. کانونی شدگی یکی از ویژگی های زاویه دید در روایت است و براساس گفتار، واکنش عاطفی و کنش شخصیت ها تعریف می شود. در این مقاله روایت های چند شخصیت اصلی دو اثر بر مبنای نظریه ژنت مورد تحلیل قرار گرفته اند. مقایسه دو اثر درباره این مسئله است که کانونی شدگی در مورد روایتِ هرکدام از شخصیت ها چگونه شکل گرفته است، شخصیت ها در چه شرایط عاطفی و شناختی به واقعه نگریسته اند و بر این مبنا دست به چه کنشی می زنند. روش شناسی پژوهش حاضر به صورت کیفی و بر شالوده تحقیق کتابخانه ای و سندگزینی بوده و به روش تحلیل محتوا و توصیفی به ارزیابی منابع مکتوب پرداخته و براساس آن به بررسی کاربردی، مقایسه ای و تطبیقی دو متن می پردازد. براساس نتایج در هر دو اثر، انتقال کانونی شدگی از شخصیتی به شخصیت دیگر مشاهده می شود و شباهت جهتِ روایت در هر دو متن را می توان مبنای مقایسه آژاکس و خشم و هیاهو در نظر گرفت.

روایت گری هنری است که راوی داستانی را در زبان از منظر نگاه ها و صداهای گوناگون نمایش می دهد. راوی مورخ، بیهقی، با تلفیق صدا و نگاه راویان مختلف حکایتی را با هنرمندی بی نظیری در زبان داستانی تاریخی روایت می کند و اوج تلفیق هم زمان سوالات ژنت در مورد چه کسی می گوید و چه کسی می بیند را در داستان حسنک وزیر خلق می کند. در این جستار به تحلیل کانونی شدگی و سطوح روایی در روایت شناسی در داستان حسنک وزیر پرداخته می شود و این نتیجه حاصل می شود که در روایت حسنک وزیر، بیهقی با استفاده از کانونی شدگی توانسته است شعاع اطلاعات و گزارش داستانی و تاریخی خود را افزایش دهد و در سطوح روایی حکایت حسنک وزیر، چند صدایی بودن روایت مشخص می شود و صدای نقالی راویان متفاوت جهت به دار آویختن حسنک وزیر، در داستان شنیده می شود.

زمینه و هدف: کانونی شدگی دیدگاهی چالش برانگیز و نوظهور در حوزه ی مباحث راوی و زاویه ی دید در نظریه ی روایت شناسی است که به بحث درباره ی وجوه ادراکی، بازتاب عاطفی و ایدئولوژکی کانونی گران روایت میپردازد و در زیرمقوله ی چه کسی جهان داستان را میبیند، بررسی میشود. در این مقاله سعی شده است با دیدگاه کانونی شدگی و در وجوه روانشناسی، داستان چراغها را من خاموش میکنم خانم زویا پیرزاد بررسی شود. دلیل انتخاب این رویکرد این است که نویسنده در این داستان بصورت آشکار و مشخص از مقوله ی «چه کسی میبیند» در بستر کانونی شدگی بهره برده است. راوی اول شخص داستان، کلاریس با قرار دادن کانون دید و تمرکز و ادراک خویش بر ذهنیات و درونیات هویتی خویش و اطرافیانش در نهایت در پایان داستان باعث تغییر و تحول جهانبینی خویش به اَبرروایتهای هویت، جنسیت، عشق، مسئله ی عاطفی و شناختی در حوزه ی روان شناسی و چالشهای اجتماعی. . . میشود. روش مطالعه: این مقاله با روش تحلیل محتوا داده های موردنظر از منظر کانونی شدگی و از دیدگاه نظری مباحث پساژنتی و آنچه ریمون کینان مورد نظر قرار داده است از داستان چراغها را من خاموش میکنم را دربر میگیرد و سپس محتوای این داده ها را تحلیل میکند. یافته ها: داستان چراغها را من خاموش میکنم بازتاب دیدگاه های کانونی یک زن در ادبیات داستانی معاصر دهه ی هشتاد شمسی است. کلاریس بعنوان کانونی گر داستان، گذشته و حالش را کانونی کرده و به جستجوی هویت خویش میپردازد که بخشی از آن میراث قومیش در ناخودآگاه جمعی است. آنچه هویت زنانه ی او را تحت تأثیر قرار داده و او با کانونی کردن آن قصد دارد مخاطب را با آن همسو کند، نیاز به توجه دیگران و گریز از انتقاد است. نتیجه گیری: در کانونی شدگی و مباحث نوظهور آن، مخاطب با دیدگاه و جهانبینی بازتابگران یا کانونی گران داستان به جهان درونی و بیرونیشان آشنا میشود و نادیدنیها را میبیند. با تحلیل کانونی شدگی این نتیجه حاصل میشود که کلاریس با کانونی کردن افکار درونی، وجوه روانشناسی با ابعاد شناختی، عاطفی و ایدئولوژیکی، میتواند هویت ازدست رفته و عدم استقلال فکریش را بازتاب دهد و سپس با کانونی کردن موضوع عشق از دیدگاه چند کانونی گر، به آینه ای از عملکرد زندگی خویش دست پیدا کند و در این انعکاس به تغییر مواضع خویش نسبت به نقشهای هویت زنانه، همسری، مادری، خانواده و یک فعال اجتماعی دست پیدا کند. همچنین افکار بدبینانه ی خویش را که حاصل میراث ناخودآگاه قومی است بازتاب دهد و بچالش بکشد و با کانونی تازه نسبت به زندگی و اجتماع، و خانواده تغییرات جدیدی را شکل دهد.

کانون‏ دید، نظرگاهی است که نویسنده یا راوی برای نگریستن به داستان انتخاب می ‏کند و بین روایت، زاویۀدید، راوی و خواننده ارتباط ایجاد می‏ کند. با توجّه به این‏که رمان صحنه تجسّم صداها، گفتمان متفاوت و برخورد چشم ‏اندازهای اجتماعی و زاویۀدید است؛ بنابراین هدف این پژوهش مشخّص کردن میزان اطلاعاتی است که نویسنده می‏ خواهد در اختیار مخاطب قرار دهد، همچنین دستیابی به افکار، احساسات، خواسته‏ ها و عواطف شخصیّت‏های داستانی که ممکن است آشکار یا پنهان باشد. برای رسیدن به این هدف استفاده از کانون‏های دید ضروری است که این کانون دید باعث نگرش متفاوت به یک پدیدۀ واحد می‏ شود. گورستان‏ غریبان نیز به دلیل به‏کارگیری راویان متعدّد از لحاظ کانونِ دید حائز اهمیّت است به همین منظور در این مقاله، با شیوۀ تحلیل محتوایی ابتدا به بررسی زاویه دیدهای پرکاربرد در رمان و سپس با استفاده از نظریه ‏های روایت ‏شناسان به بررسی دیدگاه نویسنده، کانون روایت و کانونی‏ سازی و تحلیل گونه‏ های مختلف و جنبه ‏های ‏روان‏شناختی و ایدئولوژیک و. . . پرداخته شده‏ است. نتیجه این‏که در گورستان‏ غریبان، یونسی به پدیدۀ واحد از نقطۀ کانون‏های متفاوت نگریسته و با استفاده از این کانون روایت‏های مختلف هم این بخت را به راوی داده ‏است که دربارۀ میزان حضور و مشارکت خود در داستان تصمیم‏ گیری کند و هم خواننده با رویدادها و پدیده‏ های متفاوت و جنبه ‏های دیگر داستان، از دیدگاه‏های مختلف آگاه شود.

50% علل ناباروری مربوط به مرد (Male Factor) میباشد. انواع روشهای کمکی در باروری (ART) مانند IVF موجب انقلابی در درمان ناباروری در مردان اولیگوآَستنواسپرم را بوجود آورده، در مردان آزواسپرم استفاده از اسپرم حاصل از بیوپسی و انجام تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم به تخمک (ICSI) امید ایجاد باروری در این گروه را زنده نموده است (1 و 2). بیضه ها از نظر وجود اسپرماتوژنز هتروژن میباشند لذا وجود یک کانون منفی در بیوپسی بیضه دلیلی بر عدم وجود اسپرم در این بیضه نمی باشد به منظور اثبات این مدعا در یک مطالعه بررسی 110 بیمار آزواسپرم بیوپسی چند کانونه صورت گرفت و با در نظر گرفتن متغیرهای سن، اندازه بیضه، سابقه اوریون، سابقه واریکوسل، سابقه نمونه برداری قبلی، طول مدت ناباروری، تعداد نمونه های برداشته شده و نتایج آزمونهای هورمونی، بررسی پاتولوژی صورت گرفت، 29.16% از بیمارانی که در نمونه اول بیوپسی اسپرماتوزئید یافت نشده بود در نمونه های بعدی اسپرماتوزئید بالغ پیدا شد (14 مورد از 48 مورد مثبت).بین اندازه بیضه LH, FSH با بافت اسپرماتوزئید در نمونه برداری بعدی رابطه آماری پیدا شد، لذا توصیه به انجام نمونه برداری چند کانونه در نمونه برداری اول و یا انجام بیوپسی مجدد چند کانونه در مردان آزواسپرمی که اندازه بیضه نرمال و FSH, LH کمتر از 3 برابر طبیعی داشته و نمونه برداری اول بیضه آنان از نظر بافت اسپرماتوزئید منفی بوده است، میشود.

روایت شناسی از مباحث مورد توجه در سبک شناسی است که با رویکرد افرادی مثل؛ تزوتان تودوروف، ولادیمیر پراپ، شلومیت ریمون - کنان، رولان بارت و مایکل جی تولان که در این حوزه صاحب نظر هستند، گسترش پیدا کرده است. بررسی ساختار روایی در حکایات تمثیلی که به نثر فنی و مصنوع نوشته شده اند، موضوعی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. سبک حکایت های تمثیلی قرن ششم که با صنایع بدیعی و توصیفات متنی متوالی درگیر است، ظاهرا از ساخت و عناصر روایی داستان های جدید بهره مند نیست، اما در نثر مرزبان نامه سعدالدین وراوینی نشانه هایی از اصول استادانه داستان نویسی را می توان پیگیری کرد. این حکایت ها با توالی از پیش انتخاب شده و غیر تصادفی رخدادها، نوشته شده اند. در این نثر غلبه بارخدادهای واسطه و توالی های علی است. با بررسی ساختار روایی و ریخت شناسی حکایات در لایه های درونی و ژرف ساخت آنها می توان به این نتیجه رسید که در این متون شخصیت ها و مضامین خاص ومکرری مورد توجه نویسنده است. راوی که اغلب متفاوت داستانی است، در نقل حکایات، ازکانونی گر نوع دوم (درونی) و سوم (ذهنی) استفاده می کند. هم چنین سه سطح داستانی دراین کتاب دیده می شود.